FAİZLER DÜŞÜNCE YATIRIMLAR ARTAR MI ?

  Hemen hemen her gün duyduğumuz, günlük hayatta sıklıkla karşılaştığımız bir mantık vardır, "faizler düşünce yatırımlar artacak ". Peki, bu mantık ne kadar doğru ?

  Ekonomide bunu açıklayan  genel teoriye göre faizler düşerse yatırımlar artar. Faiz, yatırım yapan için bir maliyet unsurudur. Firmalar yatırımı ya öz kaynaklarından ya da borçlanarak yapar. Firmalar  borçlanırken borç verene bu borcun kullanım karşılığı olarak bir bedel öder ve bu bedel faiz oranına bağlı olarak ortaya çıkar.

  Faizlerin düşük olması durumunda firma için borçlanma maliyetini düşecek  ve yatırımlar artacaktır. Eğer faizler yüksek olursa, bu durumda firma yatırım yapmak yerine elindeki fonu bankaya yatırıp faiz geliri elde edecektir.  Genel teori bunu böyle açıklarken faiz dışındaki bazı değişkenlerin sabit olduğunu varsaymaktadır. Peki, nedir bu değişkenler:

• Risklerin düşük olması
• Döviz kurlarının oynak olmaması
• Siyasi istikrarsızlığın olmaması
• Ekonomide dalgalanmaların olmaması

 Teori bu durumları kabul ederek yapmış olduğu açıklama doğrudur. Fakat reel ekonomide bu varsayımlar geçerli değildir. Bazen faizler ne kadar düşük olursa olsun yatırımlar artmaz. Eğer o ekonomide yatırımdan beklenen karlar düşükse, riskler yüksekse, kurda sürekli dalgalanmalar varsa ve bunun üzerine birde siyasal istikrarsızlık mevcut ise faizler ne kadar düşerse düşsün yatırımcı yatırım yapmayacaktır. Örneğin Türkiye'de  2008 yılına kadar faizler düşme eğiliminde olmuştur fakat 2002 de yaşanan siyasi kriz ve 2008 de yaşanan ekonomik kriz nedeniyle yatırımlardaki artış

önceki dönemlere göre daha düşük gerçekleşmiştir.

  Bu durumlar o ülke için geçerli ise yapılması gereken faizleri düşürmekten çok ekonomide yaşanan bu olumsuzlukları giderip yatırım ortamını iyileştirmek gerekmektedir. Siyasiler ve ekonomiden sorumlu olan kurumlara bu noktada çok fazla görev düşmektedir.

  Ekonomide teoriler oluşturulurken bu tarz temel varsayımlar üzerinden kurulur. Ekonomiye ilişkin analizler yapılırken bu varsayımlara dikkate alarak değerlendirme yapmak gerekmektedir. Yoksa doğru sonuçlara ulaşılamaz.